Δίχρονη Προσχολική Αγωγή - Τοποθέτηση του Αντώνη Μήλα στο Δημοτικό Συμβούλιο της 12-6-2019

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προχωρά στην υλοποίηση της δίχρονης προσχολικής αγωγής χωρίς το παραμικρό υποστηρικτικό μέτρο, χωρίς να εξασφαλίσει την ελάχιστη επιπλέον χρηματοδότηση προκειμένου να καλυφθούν οι επιπρόσθετες ανάγκες από την εφαρμογή της. Την πρώτη χρονιά υλοποίησης της δίχρονης προσχολικής αγωγής, με βάση την πείρα από άλλους δήμους, πλειοψήφισαν τα υπερπληθή τμήματα στα υπάρχοντα παλιά και ασυντήρητα κτίρια, αφού δεν δημιουργήθηκαν καινούργια, και η χρηματοδότηση προς τις σχολικές επιτροπές κινήθηκε στα ίδια χαμηλά επίπεδα.

Από την άλλη μεριά, έχουμε φτάσει στο παραπέντε με τα παιδιά του Δήμου να έχουν μείνει ξεκρέμαστα, αφού η δημοτική αρχή ενώ ήξερε από τις αρχές του έτους την απόφαση για τη δίχρονη προσχολική αγωγή, δεν έκανε τίποτα για να εξασφαλίσει την ομαλή ένταξη των παιδιών σε αυτήν.

Στην ουσία μιλάμε για συντονισμένο σχέδιο απαξίωσης ενός παγίου αιτήματος της εκπαιδευτικής και γονεϊκής κοινότητας που υλοποιείται από την κυβέρνηση και συμπληρώνεται από τις αντιδράσεις των, προσκείμενων στη ΝΔ, παραγόντων της τοπικής διοίκησης.

Αποτέλεσμα, τα παιδιά να γίνονται μπαλάκι σε μια αντιπαράθεση που δεν αφορά τα ίδια και τις οικογένειες τους. Η μεν κυβέρνηση αντιμετωπίζει την προσχολική αγωγή σαν κόστος και φροντίζει να απαλλαγεί από αυτό το βάρος, η δε Δημοτική Αρχή αντιμετωπίζει τους παιδικούς σταθμούς σαν έσοδο (τροφεία, ΕΣΠΑ, voucher, κλπ) γι’ αυτό και δεν θέλει να μειωθεί ο αριθμός των παιδιών σε αυτούς.  

Ακριβώς επειδή αναφερόμαστε στη σημαντικότερη περίοδο στη ζωή ενός ανθρώπου, η θέση του καθένα θα κριθεί από τη σκοπιά της κάλυψης των πραγματικών αναγκών των παιδιών και όχι από τις ταμειακές επιδιώξεις των Δήμων και την ανταποδοτικότητα των υπηρεσιών που παρέχουν.

Θεωρούμε σοβαρό ζήτημα τις δύο διαφορετικές δομές, αυτή των παιδικών σταθμών που είναι στην ευθύνη του Υπουργείου Εσωτερικών και διαχέεται στους δήμους και αυτή των νηπιαγωγείων που είναι στην ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας. Δίπλα σε αυτό το διαχωρισμένο δίκτυο, βρίσκει χώρο ανάπτυξης και ο γιγαντωμένος ιδιωτικός τομέας, που καταλαμβάνει ένα μεγάλο μερίδιο από τις ανάγκες που υπάρχουν.

Η πολυδιάσπαση αυτή έχει ως αποτέλεσμα διαφοροποιήσεις που αφορούν τόσο τη γενική λειτουργία των δομών όσο και το περιεχόμενο των προγραμμάτων, το κόστος φοίτησης, κλπ.

Αφορά τελικά κάθε πτυχή της παιδαγωγικής διαδικασίας. Για παράδειγμα σε ό,τι αφορά το παιδαγωγικό περιεχόμενο, για τους παιδικούς σταθμούς είναι σε ισχύ κανονισμός λειτουργίας που περιορίζεται σε μια σύντομη περιγραφή της ημέρας, ενώ δεν είναι με σαφήνεια ορισμένο το παιδαγωγικό πλαίσιο με αποτέλεσμα ο κάθε δήμος να παρεμβαίνει και να καθορίζει τους σκοπούς και τους στόχους της διαδικασίας. Από την άλλη αν και το νηπιαγωγείο έχει αναλυτικό πρόγραμμα, αυτό είναι κυρίως προσαρμοσμένο στην προοπτική μετάβασης των παιδιών στο σχολείο, μεταφέροντας μαθησιακούς στόχους της εκπαιδευτικής σχολικής βαθμίδας στην προσχολική ηλικία.

Και βεβαίως, δεν πρέπει να μείνουν εκτός συζήτησης οι συνθήκες και οι σχέσεις εργασίας όλων των ειδικοτήτων, που κάθε άλλο παρά βοηθούν στη δημιουργία σταθερού και αρμονικού παιδαγωγικού περιβάλλοντος. Από την άλλη λείπουν σε όλες τις προσχολικές δομές βασικές ειδικότητες όπως ειδικοί παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί. Επίσης στα νηπιαγωγεία δεν προβλέπονται ειδικότητες όπως τραπεζοκόμοι, μάγειρες, ούτε πρόγραμμα σίτισης επιστημονικά προσδιορισμένο με ευθύνη του Υπουργείου Υγείας, με αποτέλεσμα την ευθύνη να την έχει αποκλειστικά η οικογένεια, με ότι αυτό συνεπάγεται για την υγιή και σωστή ανάπτυξη των παιδιών.

Βέβαια, τα παραπάνω υπαρκτά ζητήματα δεν μπορούν να αποτελούν άλλοθι για τη συλλήβδην απόρριψη της αναγκαιότητας για τη δίχρονη υποχρεωτική Προσχολική Αγωγή, όπως επιχειρείται με την εισήγηση του θέματος.

Ως προς τις απόψεις που εκφράζονται στην εισήγηση και αφορούν το περιεχόμενο της προσχολικής αγωγής:

Κατά τη γνώμη μας η ουσία της παιδαγωγικής πράξης είναι ενιαία, εξελίσσεται με δυναμικό και ενιαίο τρόπο, άσχετα αν αλλάζουν κάθε φορά οι συγκεκριμένοι στόχοι και τα μέσα της. Επομένως η διάκριση μεταξύ φροντίδας και εκπαίδευσης αντίστοιχα για τα μικρά και τα μεγάλα παιδιά της προσχολικής ηλικίας, είναι αντιεπιστημονική και αναχρονιστική.

Η προσχολική ηλικία, συνολικά και ενιαία, είναι μια ηλικία κατά την οποία παρ’ όλες τις διαφορές που μπορεί να διαπιστώσει κανείς από μήνα σε μήνα, επιλύονται θεμελιώδεις ανθρώπινες ικανότητες, όπως η ανάπτυξη και κατάκτηση συνθετότερων κοινωνικών σχέσεων, η ανάπτυξη της γλώσσας, της σκέψης, η γοργή σωματική εξέλιξη. Όλα αυτά συνιστούν ένα κοινό πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να εξελίσσεται η παιδαγωγική πράξη, η οποία δεν διαχωρίζεται σε αυτή που παρέχει φροντίδα και αυτήν που παρέχει εκπαίδευση, αλλά ενιαία μεταβαίνοντας από το «απλό», τη μίμηση, τις αισθήσεις, στο πιο σύνθετο, την κρίση, τις γενικεύσεις, τις έννοιες, κατακτά τα παραπάνω χαρακτηριστικά.

Σε όλη αυτή την διαδικασία είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος των παιδαγωγών που δουλεύουν σχεδιασμένα σε αυτέ τις ηλικίες, καθοδηγώντας την ανάπτυξη των παιδιών, αξιοποιώντας το παιχνίδι ως μια κρίσιμη και σημαντική δραστηριότητα που φέρνει σε επαφή το παιδί με τον κόσμο των μεγάλων, την κοινωνία.

Το ίδιο ισχύει και για την κοινωνικοποίηση των παιδιών. Από την ώρα που γεννιέται το παιδί διαμορφώνει τις πρώτες κοινωνικές σχέσεις με τα άτομα του άμεσου περιβάλλοντος, την οικογένεια. Όμως η παιδαγωγική παρέμβαση αφορά στη στοχευόμενη παρέμβαση της κοινωνίας ώστε η κατάκτηση αυτή να είναι πιο ολοκληρωμένη. Η πορεία της προσχολικής ηλικίας για το παιδί είναι μια περίοδος συνεχών ανατροπών. Από βρέφος που απλά συνυπάρχει με μια ομάδα άλλων βρεφών, μέχρι το νήπιο που κατακτά τη συμμετοχή σε πολυπληθείς ομάδες, με περιεχόμενο δουλειάς και με πιο σύνθετους στόχους, διανύεται μια τεράστια απόσταση που το ένα στάδιο διαδέχεται το άλλο σε μια ανοδική πορεία από την απλή συνύπαρξη μέχρι την απαιτητική συνεργασία.

Συνεπώς, η προσχολική αγωγή πρέπει να συνδέεται και να προετοιμάζει το παιδί για τη μετάβαση στο σχολείο, έχοντας διακριτή και αυτοτελή λειτουργία. Να αξιοποιεί το παιχνίδι ως άγουσα δραστηριότητα γι’ αυτές τις ηλικίες και μέσω αυτού υπηρετεί το σκοπό αγωγής (γνώση, συναίσθημα, φυσική αγωγή, κλπ).

Η αγωγή πρέπει να καθορίζεται με ενιαίο τρόπο πρώτα απ’ όλα προς την υποχρέωση της κοινωνίας να την προσφέρει με τις ίδιες υλικές προϋποθέσεις σε όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας (κτιριακές υποδομές και προδιαγραφές, επιστημονική μόρφωση του προσωπικού, σίτιση και ιατρική φροντίδα, απασχόληση). Με ενιαίο τρόπο να καθορίζεται και το επιστημονικό πρόγραμμα που θα αφορά όλα τα παιδιά αυτής της ηλικίας.

Με δεδομένα αυτά, εμείς θεωρούμε απαράδεκτη την εισήγηση, τόσο από τη σκοπιά της θεωρητικής της θεμελίωσης, όσο και απο τους σκοπούς που εξυπηρετεί.

Εμείς ζητάμε την ουσιαστική υλοποίηση της σύγχρονης και ποιοτικής δίχρονης υποχρεωτικής Προσχολικής Αγωγής, με ευθύνη του κράτους, για την ανάγκη να αναπτυχθεί το δίκτυο των δημόσιων παιδικών σταθμών. Ένα διαχρονικό αίτημα, επιστημονικά θεμελιωμένο, που συνδέεται με την ανάγκη όλα τα παιδιά από τους πρώτους μήνες της ζωής τους να έχουν θέση σε αναβαθμισμένες προσχολικές δομές.

Συνεπώς, πρέπει ο Δήμος να διεκδικήσει κτήρια σύγχρονα και ασφαλή, με τους αναγκαίους χώρους για το παιχνίδι, τη σίτιση, την ξεκούραση των παιδιών. Να μπει μπροστά, ώστε κανένα παιδί να μην αποκλείεται από αυτές τις δομές και η συμμετοχή να είναι εντελώς δωρεάν, χωρίς τροφεία, κουπόνια και χρήματα των γονιών για να καλύψουν λειτουργικές δαπάνες, εξόδους, πολιτιστικές δράσεις. 

Πρέπει να απαιτηθεί γενναίο πρόγραμμα ίδρυσης και λειτουργίας νέων νηπιαγωγείων και παιδικών σταθμών, με αξιοποίηση των δημόσιων οικοπέδων της πόλης μας.

-Μαζικοί διορισμοί νηπιαγωγών, 15 παιδιά ανά τμήμα. Δύο νηπιαγωγοί στα τμήματα με 25 παιδιά.

-Δημόσιοι, δωρεάν παιδικοί σταθμοί, για να καλύψουν όλες τις ανάγκες. Χωρίς τροφεία και επιβάρυνση των γονιών. Πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού κάθε ειδικότητας.

-Τμήματα ένταξης σε όλα τα νηπιαγωγεία και ειδικά νηπιαγωγεία για όλα τα παιδιά που έχουν ανάγκη.

-Ουσιαστική λειτουργία των ολοήμερων νηπιαγωγείων. Με πλήρη σίτιση, μαγειρεία και τραπεζαρία, χώρους ξεκούρασης, βοηθητικό προσωπικό.

-Μόνιμη και σταθερή σχέση εργασίας όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων στις προσχολικές δομές. Είναι βασική προϋπόθεση για μια αναβαθμισμένη και επιστημονικά θεμελιωμένη Προσχολική Αγωγή .

-Ενιαίο, επιστημονικό, αναβαθμισμένο, σύγχρονο παιδαγωγικό πρόγραμμα με ευθύνη του κράτους, καθώς δεν μπορεί το περιεχόμενο της παρέμβασης να είναι διαφοροποιημένο και αποσπασματικό, αλλά ενιαίο, με συνέχεια μεταξύ παιδικών σταθμών και νηπιαγωγείων.